Wedden op sport is een manier voor sportwedders om extra spanning te beleven aan een kijken naar sport. Ook kun je hier soms een mooi bedrag mee winnen, als jouw weddenschap de juiste was. Maar waar geld verdiend kan worden, verzinnen criminelen manieren om op een oneigenlijke manier voordeel te behalen. Binnen de sport staat dit bekend als matchfixing of wedstrijdvervalsing.

Omdat dit probleem wereldwijd steeds groter dreigt te worden, worden er nationaal en internationaal maatregelen genomen om dit tegen te gaan. Als aanbieder van sportweddenschappen neemt 711 Sport hierin een belangrijke rol in. Want matchfixing is niet alleen strafbaar, zowel sporters, sportwedders zoals jij en aanbieders zoals wij ondervinden hier nadeel van. Op deze pagina leggen we meer uit over matchfixing en wat er zoal gedaan wordt om dat tegen te gaan, mede door 711 Sport.

Er wordt gesproken van matchfixing, ook wel wedstrijdvervalsing, wedstrijdmanipulatie of gamefixing genoemd, als het resultaat van een sportwedstrijd volledig of gedeeltelijk bepaald wordt door een deelnemer (speler, trainer, scheidsrechter) die moedwillig verliest of vals speelt.

Vaak gebeurt matchfixing doordat criminelen – die vaak in bendes opereren - deelnemers (dit kunnen dus zowel spelers als trainers of scheidsrechters zijn) omkopen of bedreigen. Omkoping kan gebeuren door zowel het rechtstreeks aanbieden van geld, maar ook door de deelnemer de mogelijkheid te bieden – al dan niet via een tussenpersoon – geld in te zetten op de gewenste uitkomst.

In het geval dat matchfixing bewezen wordt, is niet alleen de crimineel strafbaar, maar kan ook de deelnemer strafrechtelijk vervolgd worden voor bijvoorbeeld fraude of oplichting.

In Nederland is het Openbaar Ministerie belast met de opsporing van matchfixing en het eventueel vervolgen van de criminelen en deelnemers. Ook wordt er door verschillende partijen alles in het werk gesteld om matchfixing zoveel mogelijk te voorkomen. Hiervoor werken overheid, opsporingsdiensten, sportbonden, de Kansspelautoriteit (Ksa) en kansspelaanbieders zoals 711 Sport, nauw samen.

Matchfixing heeft niet alleen invloed op de sporters. Bookmakers verliezen veel geld wanneer zij gefixte weddenschappen uit moeten betalen, omdat deze weddenschappen tegen (te) hoge odds aangeboden zijn. Maar ook jij als sportwedder ondervindt nadeel van matchfixing, want wanneer jij eerlijk hebt ingezet op een gefixte wedstrijd, verlies je je weddenschap waarschijnlijk terwijl je die in een eerlijke situatie wellicht wel gewonnen had.

Sportwedden blijft een kansspel, en uitslagen kunnen nooit met 100% zekerheid voorspeld worden. Soms worden we verrast door de winst van een underdog, maar wanneer de favoriet door vals spel geen enkele kans heeft op de overwinning, is dat een heel ander verhaal.

Hoe kan een deelnemer, of dat nu een sporter, trainer of scheidsrechter is, de uitkomst van een sportwedstrijd, of een gedeeltelijk resultaat, beïnvloeden? Matchfixing kan in verschillende sporten voorkomen, maar de meeste bekende voorbeelden komen uit het voetbal.

Binnen voetbal kan matchfixing op veel verschillende resultaten plaatsvinden. Zo kan een speler, bijvoorbeeld een keeper, gevraagd worden om opzettelijk zo slecht te spelen dat de tegenpartij grotere kans op winst heeft. Een enkele speler kan dit resultaat wel enigszins beïnvloeden, hier zijn echter nog 21 andere spelers, twee trainers en verschillende scheidsrechters die invloed hebben. Nu kan er geprobeerd worden een heel team of meerdere spelers om te kopen, maar er zijn andere resultaten die eenvoudiger te beïnvloeden zijn.

Gebeurtenissen binnen een voetbalwedstrijd die gemakkelijk door één persoon te beïnvloeden zijn, zijn bijvoorbeeld gele en rode kaarten, hoekschoppen, penalty’s en ingooien. Bij sporten waar sporters één tegen één spelen, zoals darts of tennis, heeft zo'n speler een grotere invloed op de uiteindelijke uitkomst en kan hij of zij vrij eenvoudig het resultaat van de wedstrijd beïnvloeden.

Zo af en toe is matchfixing in het nieuws. Een grote, bekende zaak speelde in Duitsland. In 2009 stonden twee broers uit Kroatië terecht op verdenking van het beïnvloeden van meer dan 200 wedstrijden. Ze deden dit door zowel spelers als trainers en scheidsrechters om te kopen. Een nog grotere zaak kwam in 2013 aan het licht, toen maar liefst 425 mensen (spelers, officials en criminelen) werden opgepakt voor het fixen van 380 wedstrijden, waaronder EK- en Champions League wedstrijden.

In Nederland werd in 2016 voor het eerst matchfixing vastgesteld binnen het voetbal. De KNVB liet weten dat Willem II speler Ibrahim Kargbo bij meerdere gevallen van matchfixing betrokken was. Dit was aanleiding voor strengere regelgeving rondom matchfixing in Nederland.

Recent kwam het verhaal van de Duitse scheidsrechter Felix Zwayer weer naar boven. Hij floot in het EK 2024 de kwartfinale tussen Nederland en Engeland, die gewonnen werd door de Engelsen. Zwayer was in 2005 betrokken bij een matchfixing-schandaal in de 2e Bundesliga. Het schandaal ging om Robert Hoyzer, die zich liet omkopen. Zwayer nam €300 aan om kritieke scènes voor Wuppertaler SV te vermijden.

Later deed hij hier melding van en werd voor een half jaar geschorst. Zwayer was voor de wedstrijd Nederland-Engeland al omstreden en zijn beslissingen tijdens de wedstrijd maakten dat niet beter. De vraag rijst waarom een arbiter met een dergelijk verleden zo’n belangrijke wedstrijd mag fluiten.

In Nederland zijn ook voorbeelden van matchfixing in darts, tennis en basketbal gevonden. In 2020 stapte Raymond van Barneveld nog uit een dartstoernooi nadat hij verdacht werd van matchfixing. Hij speelde in een webcamtoernooi, tijdens de coronapandemie, tegen rivaal Martijn Adams. Het werd zijn slechtste partij ooit, hij verloor met 5-0 en gooide een gemiddelde van 65 per beurt.

In Spanje en Nigeria waren er gokaccounts die €10.000 hadden ingezet op deze, voor velen, onbeduidende partij, wat alle alarmbellen deed afgaan. Ook andere partijen in het toernooi werden verdacht en de Nederlander Wessel Nijman bekende opzettelijk verloren te hebben. Hij werd voor vijf jaar geschorst.

Er zijn nog tal van andere voorbeelden van bewezen matchfixing of (ernstige) verdenking. Er gaat veel geld om in sportweddenschappen en niet alle sporters verdienen genoeg met hun sport om ervan te kunnen leven. Daarom lopen juist de kleinere sporten en competities meer risico op matchfixing.

Zoals hierboven al aangegeven, werken overheid, opsporingsdiensten, de Kansspelautoriteit, sportbonden en kansspelaanbieders samen aan het voorkomen van matchfixing. Veel gebeurt achter de schermen, maar een aantal maatregelen hebben invloed op jou als sportwedder.

Dat betekent niet dat er verder geen Nederlands succes is geweest in de geschiedenis van Wimbledon. Zo behaalden Jacco Eltingh en Paul Haarhuis in 1995 de titel bij het herendubbelspel.

Sjeng Schalken wist het drie jaar op rij tot de kwartfinales te schoppen, in 2002, 2003 en 2004. Hij verloor tweemaal van de uiteindelijke kampioen en eenmaal van de verliezen finalist. In de jaren ’70 wist Tom Okker zelfs viermaal de kwartfinale en eenmaal de halve finale te halen. En er zijn verschillende Nederlandse spelers die minimaal eenmaal de kwartfinale wisten te behalen, zoals Kiki Bertens, Michaëlla Krajicek en Jan Siemerink.

In 2024 treden enkele Nederlanders aan op het gras van Wimbledon. Bij het herenenkelspel wisten Tallon Griekspoor en Botas van de Zanschulp beiden de eerste ronde te overleven. Echter troffen ze beiden in de tweede ronde een sterkere tegenstander in respectievelijk Kecmanovic en Humbert, waardoor er geen Nederlands succes meer te verwachten is in het herenenkelspel van Wimbledon 2024.

Bij het damesenkelspel mocht Arantxa Rus aantreden. Zij won de eerste ronde vrij overtuigend tegen Yuan, maar in de tweede ronde was Sakkari te sterk. Ook bij de dames ligt ‘Nederland’ dus al uit het toernooi.

Zo is bijvoorbeeld in de Wet Kansspelen op afstand, die op 1 oktober 2021 in werking is getreden en online gokken reguleert in Nederland, een aantal regels opgenomen over welke weddenschappen niet aangeboden mogen worden door Nederlandse bookmakers en sportsbooks. Deze regels zijn bedoeld om matchfixing tegen te gaan.

De basisregels zijn als volgt:

• Het wedden op (vriendschappelijke) wedstrijden die niet onder een officiële sportbond vallen is niet toegestaan;
• Er mogen geen weddenschappen op amateurwedstrijden en -competities (voor voetbal bijvoorbeeld derde divisie of lager) worden aangeboden;
• Er mogen geen weddenschappen aangeboden worden op wedstrijden of toernooien voor deelnemers onder 21 jaar;
• Er mag niet gewed worden op negatieve gebeurtenissen. Dit zijn gebeurtenissen die eenvoudig te manipuleren zijn.

Deze laatste laat zich weer het gemakkelijkst vertalen naar voetbal. Vooral ook omdat dit weddenschappen zijn die je wel bij buitenlandse, voor Nederlanders illegale, bookmakers terug kunt vinden maar dus niet in het Nederlandse sportsbook zoals 711 Sport. Het gaat dan om weddenschappen op:

• Gele of rode kaarten, zowel voor spelers als coaches, assistent-coaches en andere personen die niet deelnemen aan de wedstrijd;
• Vrije trappen of strafschoppen;
• Inworpen;
• Overtredingen;
• Buitenspel;
• Hoekschoppen;
• Blessures;
• Wissels;
• Extra tijd;
• VAR-gerelateerde momenten zoals bevragingen, al dan niet ingrijpen van de scheidsrechter, correcties of handhavingen;
• Bijzondere gedragingen van spelers die geen invloed hebben op het normale verloop van de wedstrijd.

Voor handbal zijn er een tweetal type weddenschappen niet toegestaan: tijdelijke uitsluiting van een speler en uitsluiting voor de rest van de wedstrijd.

Bij tennis is ook een rijtje uitsluitingen te vinden:

• Dubbele fout(en);
• Straf van scheidsrechter;
• Inroepen van recht op challenge;
• Winst of verlies van een specifieke game en/of set.

Een indicatie dat een wedstrijd wellicht gefixt is, is dat er op een dergelijke wedstrijd ongewoon ingezet wordt bij bookmakers. Dat kan zijn dat er veel meer wordt ingezet tegen hoge odds (bijvoorbeeld op winst van de underdog), of dat er veel meer weddenschappen dan gebruikelijk worden geplaatst op een bepaalde wedstrijd.

711 Sport is aangesloten bij Ibia.bet. Deze organisatie is een internationaal meldpunt voor bookmakers, waar de aangesloten aanbieders verdachte activiteiten in hun sportsbook kunnen melden. Als een melding aanleiding geeft tot oplettendheid of gerichte actie, dan gaat er een alert uit naar alle aangesloten bookmakers, die daarop maatregelen kunnen nemen.

Het voordeel van Ibia.bet is dat zij scherp, snel en adequaat optreden. Dagelijks komen er meldingen binnen en deze worden allemaal onderzocht en gecontroleerd. Zo kunnen wij maatregelen nemen als blijkt dat een bepaalde weddenschap risico’s bevat voor matchfixing.

Bovendien hanteren wij lagere inzetlimieten voor weddenschappen waar een lager volume op zit, zoals weddenschappen op wedstrijden in lagere niveaus of bij onbekendere sportbonden. Zo beperken we de risico’s, niet alleen voor onszelf maar ook voor de sportwedders.